Arkadaslar merhaba.
Bu baslik altında dilim döndügünce sizlere aktif sistemin ne olduğunu,nasıl oldugunu anlatacagim.bilgisi olan diger arkadaslarin da konuya istirak etmesini dilerim.
Ses frekansının ölcü birimi olan hertz, ses moleküllerin saniyede belirli bir sayda titreşmeleri ve bunu birbirlerine aktarmaları ile oluşur ve yayılır. İşte bir saniyede oluşan titreşim sayısı sesin frekansıdır. Bu frekans birim olarak Hertz (Hz) ile ifade edilir.
Insan kulagi,anatomik olarak 20 hertz (hz) ve 20 kilohertz( khz) frekansları arasındaki sesleri duyabilir.
Yani kulagımızın duyduğu en bas tonu iceren frekansı, 20 hz dir. Aynı şekilde duyabildigimiz en tiz frekans ise 20 khz dir.
(Eski tuplu televizyonlar zamanindan hatirlarsaniz,yayin olmayan bi kanalda dairesel renklerle gordugumuz goruntudeki ses,1 khz e tekabul etmekte idi.)
1000 hertz(hz) = 1 kilohertz (khz)
Yukarida bahsettigim frekans araliklarini,dunyada calabilen 4 cesit hoparlor vardir. (Her ne kadar gunumuzde full range,upper midrange gibi isimlerle hoparlor tipleri olsa da temel mantik aynidir)
Bu hoparlorler marka,cap ve ureticusine gore degişse de, ortalama degerler ile;
Subwoofer 20-100hz.
Midwoofer 40-1000hz.
Midrange 1000-4000hz.
Tweeter 2500-20000hz.
Hertzlerdeki sesleri calmak uzere tasarlanmis ve uretilmislerdir.
Yukarida acikladigimiz hoparlor tiplerinden, herhangi birkaçı ile birlikte,dsp (digital signal processor) yani işlemci, ya da dsp li bir unite ile aktif sistem kurabiliriz.
Yani bu hoparlorlerden hanginleri kullaniyor isek,sistemimiz o sayida bilesenle aktif sistem olur.
Ornegin;tweeter,midwoofer,subwoofer ile 3 yol aktif sistem kurabilecegimiz gibi, tercihe gore subwoofer kullanmadan tweeter,midrange ve midbas ile de aktif sistem kurabiliriz..
Hangi hoparlor tipini kullanarak aktif sistem yapacagimiza karar verdikten sonra ihtiyacimiz olan sey dsp dir.
Dsp ler ya da dsp li uniteler,bizlere kullanacagimiz hoparlor tiplerinin arada herhangi bir frekans süzücü (crossover)olmadan,baglayacagimiz her bilesene ayri anfi kanallari kullanarak dogrudan baglamayi ve bagladigimiz hoparlorun tipine ve spec lerine gore yaptigimiz frekans kesim araliklarinda çalmalarina imkan tanır.
Buradan yola cikarak şu sonuca variriz ki,kac yol kullanarak aktif sistem kuracak isek, o kadar kanal cikisina sahip anfiler tedarik etmeliyiz.. (ornegin 4 yol aktif sistemde,6 kanal stereo,2 kanal da mono olmak uzere toplam 8 kanal cikis veren anfilere sahip olmaliyiz.)
(Audison bit one,helix c dsp,helix dsp,helix dsp pro,alpine pxa h800 gibi islemciler ile,pioneer dex p 99rs,alpine dva990,clarion hxd2 /hxd 3 gibi uniteler bizlere 4 yol aktif sistem kurmaya olanak veren dsp lere ornektir.)
Dsp ler bizlere her hoparlorun kendi calabilecegi frekans araliklarinda frekans kesimi yapmayi saglar.boylelikle her bileşen,zorlanmadan ya da yapisina uygun olmayan frekanslari calmaya zorlanmazlar ve daha temiz bir ses elde ederiz.(ornegin ortalama bir midrange 500 hz lere tekabul eden midwoofer frekanslarini calmaya calismaz)
Bilinmesi gereken onemli diger bir husus,insan kulaginin yine anatomi geregi karsidan gelen sesleri duymaya odakli oldugudur.(bir tilki gibi kulaklarimiz basimizin uzerinde ve 120 derece açıyla donemez malesef
)
Iste bu yuzden,yukarida bahsettigimiz hoparlor tiplerini aracimiza montajlarken mumkun mertebe karsimiza alacak sekilde konumlandirmaliyiz ki sq sistemlerle ugrasan insanlarin "sahne" dedigi olguyu karsimizda yakalayabilelim.
Tipki bi konserde,en onde muzik dinlerken sanatcinin tam karsimizda,enstrumanlarin sa hemen sanatci arkasinda ayri ayri yerlerde konumlandigi gibi..
Simdi diyeceksiniz ki; ee subwoofer bagajda?
-merak etmeyin dsp dedigimiz sinyal islemcileri ya da dsp li uniteler burada da devreye giriyorlar.
Dsp'lerimiz frekans kesimleri haricinde bizlere time correction (zaman duzeltme) denilen buyuk bir nimet saglarlar.
Zaman duzeltme,aracimiza bagladigimiz hoparlorlerin,dinleyiciye olan uzakligini tek tek santimetre ya da inç cinsinden giris yapmamiza olanak verir.
Peki bu ne ise yarar?
Zaman duzeltmesi yaptigimiz hoparlorlerin surucuye olan uzakligi kadar hesaplamasini yaparak o hoparlorun hesaplandigi sure kadar (milisaniye bazinda) gecikerek calmasini ya da diger hoparlorlerden once calmasini saglar ki,iste yukarida bahsettigimiz konserdeki gibi hepsini tam da onumuzde,ayni anda dinleyebilelim..
Elimden geldigince sade sekilde anlatmaya calistim arkadaslar.umarim aciklayici olmustur. Konuya vakif olmayan arkadaslarim icin sorularini yine dilim dondugunce cevaplayabilirim..
Ha unutmadan "HICBIR YERDEN ALINTI DEGILDIR..USENMEDEN BU SAATTE KENDIM YAZDIM"
Bu baslik altında dilim döndügünce sizlere aktif sistemin ne olduğunu,nasıl oldugunu anlatacagim.bilgisi olan diger arkadaslarin da konuya istirak etmesini dilerim.
Ses frekansının ölcü birimi olan hertz, ses moleküllerin saniyede belirli bir sayda titreşmeleri ve bunu birbirlerine aktarmaları ile oluşur ve yayılır. İşte bir saniyede oluşan titreşim sayısı sesin frekansıdır. Bu frekans birim olarak Hertz (Hz) ile ifade edilir.
Insan kulagi,anatomik olarak 20 hertz (hz) ve 20 kilohertz( khz) frekansları arasındaki sesleri duyabilir.
Yani kulagımızın duyduğu en bas tonu iceren frekansı, 20 hz dir. Aynı şekilde duyabildigimiz en tiz frekans ise 20 khz dir.
(Eski tuplu televizyonlar zamanindan hatirlarsaniz,yayin olmayan bi kanalda dairesel renklerle gordugumuz goruntudeki ses,1 khz e tekabul etmekte idi.)
1000 hertz(hz) = 1 kilohertz (khz)
Yukarida bahsettigim frekans araliklarini,dunyada calabilen 4 cesit hoparlor vardir. (Her ne kadar gunumuzde full range,upper midrange gibi isimlerle hoparlor tipleri olsa da temel mantik aynidir)
Bu hoparlorler marka,cap ve ureticusine gore degişse de, ortalama degerler ile;
Subwoofer 20-100hz.
Midwoofer 40-1000hz.
Midrange 1000-4000hz.
Tweeter 2500-20000hz.
Hertzlerdeki sesleri calmak uzere tasarlanmis ve uretilmislerdir.
Yukarida acikladigimiz hoparlor tiplerinden, herhangi birkaçı ile birlikte,dsp (digital signal processor) yani işlemci, ya da dsp li bir unite ile aktif sistem kurabiliriz.
Yani bu hoparlorlerden hanginleri kullaniyor isek,sistemimiz o sayida bilesenle aktif sistem olur.
Ornegin;tweeter,midwoofer,subwoofer ile 3 yol aktif sistem kurabilecegimiz gibi, tercihe gore subwoofer kullanmadan tweeter,midrange ve midbas ile de aktif sistem kurabiliriz..
Hangi hoparlor tipini kullanarak aktif sistem yapacagimiza karar verdikten sonra ihtiyacimiz olan sey dsp dir.
Dsp ler ya da dsp li uniteler,bizlere kullanacagimiz hoparlor tiplerinin arada herhangi bir frekans süzücü (crossover)olmadan,baglayacagimiz her bilesene ayri anfi kanallari kullanarak dogrudan baglamayi ve bagladigimiz hoparlorun tipine ve spec lerine gore yaptigimiz frekans kesim araliklarinda çalmalarina imkan tanır.
Buradan yola cikarak şu sonuca variriz ki,kac yol kullanarak aktif sistem kuracak isek, o kadar kanal cikisina sahip anfiler tedarik etmeliyiz.. (ornegin 4 yol aktif sistemde,6 kanal stereo,2 kanal da mono olmak uzere toplam 8 kanal cikis veren anfilere sahip olmaliyiz.)
(Audison bit one,helix c dsp,helix dsp,helix dsp pro,alpine pxa h800 gibi islemciler ile,pioneer dex p 99rs,alpine dva990,clarion hxd2 /hxd 3 gibi uniteler bizlere 4 yol aktif sistem kurmaya olanak veren dsp lere ornektir.)
Dsp ler bizlere her hoparlorun kendi calabilecegi frekans araliklarinda frekans kesimi yapmayi saglar.boylelikle her bileşen,zorlanmadan ya da yapisina uygun olmayan frekanslari calmaya zorlanmazlar ve daha temiz bir ses elde ederiz.(ornegin ortalama bir midrange 500 hz lere tekabul eden midwoofer frekanslarini calmaya calismaz)
Bilinmesi gereken onemli diger bir husus,insan kulaginin yine anatomi geregi karsidan gelen sesleri duymaya odakli oldugudur.(bir tilki gibi kulaklarimiz basimizin uzerinde ve 120 derece açıyla donemez malesef
)Iste bu yuzden,yukarida bahsettigimiz hoparlor tiplerini aracimiza montajlarken mumkun mertebe karsimiza alacak sekilde konumlandirmaliyiz ki sq sistemlerle ugrasan insanlarin "sahne" dedigi olguyu karsimizda yakalayabilelim.
Tipki bi konserde,en onde muzik dinlerken sanatcinin tam karsimizda,enstrumanlarin sa hemen sanatci arkasinda ayri ayri yerlerde konumlandigi gibi..
Simdi diyeceksiniz ki; ee subwoofer bagajda?
-merak etmeyin dsp dedigimiz sinyal islemcileri ya da dsp li uniteler burada da devreye giriyorlar.
Dsp'lerimiz frekans kesimleri haricinde bizlere time correction (zaman duzeltme) denilen buyuk bir nimet saglarlar.
Zaman duzeltme,aracimiza bagladigimiz hoparlorlerin,dinleyiciye olan uzakligini tek tek santimetre ya da inç cinsinden giris yapmamiza olanak verir.
Peki bu ne ise yarar?
Zaman duzeltmesi yaptigimiz hoparlorlerin surucuye olan uzakligi kadar hesaplamasini yaparak o hoparlorun hesaplandigi sure kadar (milisaniye bazinda) gecikerek calmasini ya da diger hoparlorlerden once calmasini saglar ki,iste yukarida bahsettigimiz konserdeki gibi hepsini tam da onumuzde,ayni anda dinleyebilelim..
Elimden geldigince sade sekilde anlatmaya calistim arkadaslar.umarim aciklayici olmustur. Konuya vakif olmayan arkadaslarim icin sorularini yine dilim dondugunce cevaplayabilirim..
Ha unutmadan "HICBIR YERDEN ALINTI DEGILDIR..USENMEDEN BU SAATTE KENDIM YAZDIM"
